MTBF là gì? MTTR là gì? Cách tối ưu hai chỉ số MTBF và MTTR trong hoạt động bảo trì
MTBF và MTTR là hai chỉ số quan trọng trong quản lý bảo trì, giúp doanh nghiệp đo lường hiệu quả làm việc của máy móc. Để hiểu rõ hơn “MTBF là gì?” và “MTTR là gì?”, hãy cùng ITG tìm hiểu chi tiết trong bài viết!
MTBF là gì? Công thức tính MTBF
MTBF (Mean Time Between Failures) là chỉ số đo lường thời gian trung bình giữa các lần hỏng hóc của một thiết bị trong điều kiện hoạt động bình thường, không bao gồm thời gian dừng hoạt động theo kế hoạch.

MTBF là thời gian trung bình giữa các lần hỏng hóc của thiết bị
Để tính MTBF, chúng ta chỉ cần chia tổng thời gian hoạt động của thiết bị cho số lần hỏng hóc xảy ra:
MTBF = Tổng thời gian hoạt động / Tổng số lần hỏng hóc
Ví dụ: Một máy cán màng trong nhà máy đã hoạt động 1.000 giờ trước khi gặp sự cố lần đầu tiên, sau đó tiếp tục vận hành 1.200 giờ trước khi xảy ra sự cố lần hai. Khi đó, MTBF được tính là: (1000 + 1200) / 2 = 1.100 giờ.
MTBF cao cho thấy thiết bị hoạt động ổn định và ít gặp sự cố. Ngược lại, chỉ số này càng thấp thì số lần gặp sự cố của thiết bị càng nhiều. Thông qua chỉ số MTBF, doanh nghiệp có thể đánh giá mức độ tin cậy của một thiết bị và dự đoán hiệu suất làm việc của thiết bị đó trong tương lai, đồng thời lên kế hoạch bảo trì, bảo dưỡng hiệu quả, giúp giảm thiểu thời gian dừng hoạt động của máy móc và tối ưu hóa hiệu suất.
Ví dụ, một nhà máy sản xuất linh kiện điện tử đang sử dụng hệ thống máy in công nghiệp để in mạch PCB. Sau khi phân tích dữ liệu MTBF, doanh nghiệp nhận thấy rằng một số dòng máy có MTBF thấp hơn mức trung bình, nguyên nhân chủ yếu do bộ phận đầu in bị hao mòn nhanh. Dựa vào dữ liệu này, nhà máy quyết định thực hiện bảo trì định kỳ, thay thế đầu in sớm hơn thay vì chờ đến khi máy gặp sự cố. Nhờ đó, thời gian dừng máy ngoài kế hoạch giảm đáng kể, đảm bảo tiến độ sản xuất ổn định và nâng cao hiệu suất tổng thể.
MTTR là gì? Công thức tính MTTR
MTTR (Mean Time To Repair) là chỉ số đo lường thời gian trung bình cần thiết để khắc phục một sự cố và đưa thiết bị trở lại trạng thái hoạt động bình thường. Đây là yếu tố quan trọng trong chiến lược bảo trì nhằm giảm thiểu thời gian dừng máy, đảm bảo quy trình sản xuất không bị gián đoạn quá lâu.

MTTR là thời gian trung bình để khắc phục một sự cố
Công thức tính MTTR như sau:
MTTR = Tổng thời gian sửa chữa / Tổng số lần sửa chữa
Ví dụ: Nếu một thiết bị gặp 3 sự cố trong vòng một tháng với tổng thời gian sửa chữa là 9 giờ, thì MTTR sẽ là 9/3 = 3 giờ.
Chỉ số MTTR càng thấp thì quá trình bảo trì diễn ra càng nhanh chóng và hiệu quả. Vì vậy, các doanh nghiệp luôn cố gắng tối ưu thời gian khắc phục sự cố trung bình xuống thấp nhất có thể để tránh làm gián đoạn hoạt động sản xuất.
Tìm hiểu thêm: Phân biệt lập kế hoạch bảo trì và lập lịch bảo trì
Sự khác biệt giữa MTBF và MTTR
Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa hai chỉ số MTBF và MTTR trong sản xuất, từ đó áp dụng hiệu quả vào công việc:
MTBF và MTTR là hai chỉ số quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý bảo trì hiệu quả:
Chỉ số | MTBF | MTTR |
Định nghĩa | Thời gian trung bình giữa các lần hỏng hóc | Thời gian trung bình để sửa chữa một thiết bị |
Mục đích | Đánh giá độ bền của thiết bị, tối ưu hóa hoạt động bảo trì | Đánh giá hiệu suất bảo trì, tối ưu hóa quy trình khắc phục sự cố |
Đơn vị đo | Giờ, ngày, tuần, tháng, năm, …. hay bất kỳ đơn vị thời gian nào (tùy thuộc vào mức độ của thiết bị) | Giờ, ngày, tuần, tháng, năm, …. hay bất kỳ đơn vị thời gian nào (tùy thuộc vào mức độ của thiết bị) |
Giá trị mong muốn | Càng cao càng tốt (ít hỏng hóc) | Càng thấp càng tốt (sửa chữa nhanh) |
Trên thực tế, MTBF và MTTR có mối quan hệ chặt chẽ trong chiến lược bảo trì. Nếu MTBF cao nhưng MTTR cũng cao, doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động sản xuất ổn định. Mục tiêu của bảo trì là tăng MTBF và giảm MTTR, đảm bảo thiết bị hoạt động hiệu quả nhất có thể.
Ví dụ, một thiết bị có MTBF = 5.000 giờ và MTTR = 2 giờ có độ tin cậy cao hơn nhiều so với một thiết bị có MTBF = 1.000 giờ và MTTR = 10 giờ.
Cách tối ưu hai chỉ số MTBF và MTTR
Để tối ưu MTBF và giảm chỉ số MTTR trong hoạt động bảo trì, doanh nghiệp có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Tối ưu hai chỉ số MTBF và MTTR là mục tiêu của nhiều doanh nghiệp trong hoạt động bảo trì
Cách nâng cao MTBF
Không phải lúc nào MTBF của thiết bị cũng đạt mức cao như kỳ vọng. Chỉ số MTBF ngày càng giảm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: Máy móc đã cũ, các bộ phận trải qua nhiều lần bảo trì bảo dưỡng,… Để cải thiện chỉ số MTBF, doanh nghiệp có thể tham khảo một số gợi ý sau:
- Sử dụng phụ tùng chất lượng: Việc sử dụng các bộ phận thay thế chất lượng cao, được khuyến nghị bởi nhà sản xuất là yếu tố quan trọng để kéo dài tuổi thọ của thiết bị và giảm thiểu số lần hỏng hóc. Mặc dù các bộ phận chất lượng cao có thể đắt hơn, nhưng về lâu dài sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí sửa chữa và bảo trì.
- Tuân thủ bảo trì định kỳ: Thực hiện bảo trì định kỳ là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa hỏng hóc và kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Bên cạnh đó, doanh nghiệp nên xây dựng kế hoạch bảo trì chi tiết, bao gồm các công việc cần thực hiện, tần suất bảo trì, nguồn lực cần thiết…
- Sử dụng phần mềm quản lý thiết bị: Phần mềm quản lý thiết bị giúp doanh nghiệp quản lý trạng thái của dây chuyền và thiết bị theo thời gian thực, cảnh báo khi có sự cố và tự động lên kế hoạch bảo trì. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu tần suất gặp sự cố của máy móc mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức.
Cách giảm MTTR
Các doanh nghiệp luôn mong muốn MTTR ở mức thấp nhất có thể để giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động của máy móc. Để làm được điều này, doanh nghiệp có thể áp dụng một vài phương pháp dưới đây:
- Xây dựng quy trình sửa chữa chuẩn: Xây dựng và chuẩn hóa quy trình sửa chữa cho từng loại thiết bị, sự cố. Quy trình cần được thiết kế rõ ràng, chi tiết bao gồm các bước thực hiện, danh sách công cụ cần thiết và hướng dẫn xử lý từng tình huống.
- Đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn: Tăng cường đào tạo chuyên môn cho đội ngũ kỹ thuật là yếu tố then chốt. Chương trình đào tạo cần tập trung vào kiến thức chuyên sâu về từng loại thiết bị cụ thể, giúp nhân viên nâng cao kỹ năng sửa chữa và xử lý sự cố nhanh chóng.
- Tối ưu quy trình sửa chữa: Rà soát và tối ưu hóa quy trình sửa chữa hiện có. Loại bỏ các bước không cần thiết, đồng thời cải tiến các bước còn lại để đảm bảo quy trình diễn ra nhanh chóng và hiệu quả nhất.
- Theo dõi hiệu suất máy móc: Bằng cách thường xuyên theo dõi dữ liệu về hiệu suất máy móc, kỹ thuật viên có thể chuẩn đoán sự cố nhanh chóng, chính xác hơn; từ đó chủ động nguồn lực cho các tình huống bảo trì, sửa chữa.
- Ứng dụng công nghệ: Các công cụ như CMMS (Hệ thống phần mềm bảo trì bảo dưỡng thiết bị) không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý công việc bảo trì hiệu quả hơn (lên kế hoạch, phân công công việc, theo dõi tiến độ…) mà còn có thể phân tích xu hướng và các vấn đề thường gặp để đưa ra các biện pháp cải tiến phù hợp, nhờ đó tối ưu hóa thời gian bảo trì.
Xem thêm: Thời gian chết trong sản xuất – Cách làm giảm downtime
Thu thập và phân tích các chỉ số đo lường hiệu quả bảo trì sản xuất với phần mềm MMS của ITG
Giải pháp MMS do ITG Technology cung cấp giúp doanh nghiệp phân tích và đo lường các chỉ số quan trọng liên quan đến hoạt động bảo trì, bảo dưỡng thiết bị như: Hiệu suất thiết bị tổng thể (OEE), tỷ lệ bảo trì có kế hoạch/ngoài kế hoạch, thời gian ngừng hoạt động của thiết bị, MTBF, MTTR…

Phần mềm MMS giúp doanh nghiệp tối ưu 2 chỉ số MTBF và MTTR
Phần mềm là một module nằm trong bộ giải pháp nhà máy thông minh 3S iFACTORY được ITG nghiên cứu và phát triển với các tính năng nổi bật như:
- Quản lý vòng đời, hồ sơ thiết bị
- Lập kế hoạch bảo trì tự động
- Giám sát các tham số làm việc của máy móc (độ rung, nhiệt độ, áp suất…)
- Báo cáo phân tích sự cố dừng máy, chi phí bảo trì…
- Tính toán hiệu suất thiết bị tổng thể OEE
Thông qua giải pháp này, doanh nghiệp có thể chủ động lên phương án bảo trì bảo dưỡng hợp lý để tối ưu hóa chi phí bảo trì và đảm bảo hoạt động sản xuất luôn ổn định.
Việc hiểu rõ MTBF là gì, MTTR là gì và cách tối ưu hai chi số này sẽ giúp doanh nghiệp duy trì hiệu suất thiết bị, giảm thời gian ngừng máy, đồng thời tối ưu chi phí vận hành. Áp dụng phần mềm quản lý bảo trì như MMS của ITG sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực bảo trì, đảm bảo hoạt động sản xuất hiệu quả và bền vững. Nếu bạn còn bất cứ thắc mắc nào cần tư vấn thêm, hãy liên hệ đến hotline 092.6886.855 để được các chuyên gia của ITG hỗ trợ trong thời gian sớm nhất.