Bảo trì công nghiệp là gì? Quy trình bảo trì thiết bị công nghiệp

Bảo trì công nghiệp không còn chỉ gói gọn ở các hoạt động sửa chữa khắc phục máy móc. Ngày nay, lĩnh vực này đã phát triển rộng hơn và tác động tới năng suất vận hành và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất. Để hiểu rõ về khái niệm và tầm quan trọng của hoạt động này, cùng tìm hiểu về bảo trì công nghiệp trong bài viết dưới đây.

Bảo trì công nghiệp là gì?

Bảo trì công nghiệp (Industrial maintenance) là quá trình bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm tra và nâng cấp các thiết bị trong môi trường sản xuất công nghiệp. Đối tượng của bảo trì công nghiệp bao gồm tất cả các thiết bị, máy móc, hệ thống và các cơ sở hạ tầng khác trong nhà máy/xưởng sản xuất.

Mục đích của việc bảo trì thiết bị công nghiệp bao gồm:

• Đảm bảo hoạt động bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa được thực hiện một cách kịp thời, đáp ứng mục tiêu về hiệu suất làm việc của các loại trang thiết bị máy móc công nghiệp.
• Giảm thiểu mức độ hao mòn, hư hỏng và thất thoát, nâng cao tuổi thọ, giá trị sử dụng của các loại trang thiết bị máy móc. Kéo dài thời gian sử dụng của tài sản và tăng giá trị trong trường hợp bán lại sản phẩm đó.
• Nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất.
• Tăng tính an toàn thông qua việc giảm nguy cơ thương tật cho nhân viên và xa hơn là trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp về những thiệt hại do sự cố hoặc hỏng hóc tài sản gây ra.
• Giữ cho máy móc, tài sản của doanh nghiệp hoạt động liền mạch để đáp ứng tiến độ sản xuất và đảm bảo doanh thu theo kế hoạch; ngăn ngừa thời gian chết – nguyên nhân khiến cho quá trình sản xuất và việc kinh doanh của doanh nghiệp bị ảnh hưởng
• Giảm chi phí bảo trì vì việc sửa chữa có thể đắt hơn nhiều so với chi phí của công việc bảo trì phòng ngừa. 
• Giảm tiêu thụ năng lượng do thiết bị hoạt động ở trạng thái tốt sẽ tiêu tốn ít nguyên liệu hơn.

Xem thêm: Phân biệt lập kế hoạch bảo trì và lập lịch bảo trì

3 Giai đoạn phát triển của hoạt động bảo trì công nghiệp

3 Giai đoạn phát triển của bảo trì công nghiệp

Theo dòng lịch sử, hoạt động bảo trì công nghiệp đã trải qua ba giai đoạn phát triển quan trọng: Từ việc chỉ tập trung vào sửa chữa thiết bị hỏng hóc, đến việc duy trì và bảo dưỡng định kỳ, cuối cùng là việc thúc đẩy bảo trì dự đoán và phòng ngừa hư hỏng.

Giai đoạn đầu tiên: Tập trung vào việc khắc phục sự cố và sửa chữa các thiết bị hỏng hóc. Trong giai đoạn này, bảo trì được coi là một hoạt động phục hồi, nhằm đảm bảo thiết bị hoạt động trở lại trong thời gian ngắn nhất có thể. Nhân viên bảo trì thường chỉ can thiệp khi có sự cố xảy ra.

Giai đoạn thứ hai: Tăng cường việc duy trì và bảo dưỡng định kỳ. Thay vì chỉ chờ đến khi sự cố xảy ra, các biện pháp bảo trì, bảo dưỡng được áp dụng để duy trì hiệu suất  và kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Ở giai đoạn này, các kế hoạch bảo trì định kỳ thường được thiết lập sẵn, bao gồm việc kiểm tra, bảo dưỡng và thay thế các bộ phận cần thiết. Điều này giúp giảm thiểu sự cố bất ngờ và đảm bảo hiệu suất ổn định của hệ thống.

Giai đoạn cuối cùng: Hướng đến dự đoán và phòng ngừa để hạn chế tổn thất trước khi sự cố xảy ra. Thông qua việc sử dụng công nghệ tiên tiến (như AI) và thu thập dữ liệu từ các thiết bị theo thời gian thực (Realtime Data), bảo trì trở thành một quá trình dự đoán và phòng ngừa. Điều này cho phép doanh nghiệp có thể ngăn chặn sự cố xảy ra trước khi nó gây hậu quả nghiêm trọng, từ đó giảm thiểu thời gian ngừng máy.

5 Cấp độ của bảo trì doanh nghiệp

Theo Afnor, có 5 cấp độ bảo trì. Mỗi cấp độ tương ứng với một mức độ can thiệp của con người

• Bảo trì cấp 1: Là việc thực hiện các hành động đơn giản như làm sạch, bôi trơn, kiểm tra tình trạng dây điện, kiểm tra bộ lọc và thay thế linh kiện đơn giản như đèn, pin,… Cấp độ bảo trì này thường được thực hiện bởi những người không có kỹ năng chuyên môn đặc biệt.
• Bảo trì cấp 2: Là cấp độ tiếp theo của bảo trì, thường bao gồm các hoạt động như thay thế bộ phận hỏng, kiểm tra mạch điện và cài đặt lại thiết bị. Mức độ phức tạp của cấp độ này không cao, quy trình thực hiện đơn giản và dễ dàng tuân thủ nên có thể thực hiện được bởi người có kỹ năng chuyên môn nhất định.
• Bảo trì cấp 3: Đây là cấp độ bảo trì phức tạp hơn, đòi hỏi các kỹ thuật viên có chuyên môn cao và được đào tạo đầy đủ để đối phó với các sự cố phức tạp trên toàn bộ thiết bị. Cấp độ bảo trì 3 thường bao gồm các hoạt động như thay thế bộ phận hỏng, sửa chữa các mạch điện phức tạp và thay thế thiết bị điện tử.
• Bảo trì cấp 4: Cấp độ bảo trì quan trọng và phức tạp, yêu cầu sự tham gia và phối hợp của nhiều kỹ thuật viên có chuyên môn khác nhau. Bao gồm các hoạt động như kiểm tra chất lượng, thay thế bộ phận cơ khí, sửa chữa các mạch điện phức tạp và cài đặt lại thiết bị. Các hoạt động này thường được giám sát chặt chẽ bởi các nhà quản lý và được thực hiện theo một kế hoạch bảo trì chi tiết.
• Bảo trì cấp 5: Đây là cấp độ bảo trì cao nhất và chỉ có thể được thực hiện bởi nhà sản xuất thiết bị hoặc nhà cung cấp dịch vụ có chuyên môn cao. Hoạt động bảo trì cấp 5 thường bao gồm: tái thiết lập hệ thống, cập nhật phần mềm, …

Các hình thức bảo trì thiết bị công nghiệp

Có hai hình thức bảo trì chính là bảo trì có kế hoạch và bảo trì không có kế hoạch. Mỗi hình thức bảo trì lại có những phân loại nhỏ hơn tùy theo các điều kiện khác nhau.

1. Bảo trì có kế hoạch

Bảo trì có kế hoạch được chia thành: Bảo trì phòng ngừa, bảo trì cải tiến, bảo trì chính xác:

Bảo trì phòng ngừa là loại bảo trì can thiệp vào máy móc và thiết bị trước khi xảy ra lỗi để ngăn chặn chúng. Trong đó, bảo trì phòng ngừa có 3 loại là: 

• Bảo trì định kỳ: Bảo trì theo một khoảng thời gian cố định hoặc trên các chu kỳ sử dụng (thời gian hoạt động, số lần thực hiện các chuyển động, …), đáp ứng các thông số kỹ thuật hoặc khuyến nghị của nhà sản xuất
• Bảo trì dựa trên điều kiện tình trạng máy: Hoạt động bảo trì sẽ diễn ra dựa trên những dữ liệu đo được từ hệ thống cảm biến như: tần suất rung động, phân tích chất bôi trơn và kiểm tra siêu âm,… Thông qua những dữ kiện thu được, các kỹ sư sẽ chủ động tiến hành bảo trì hệ thống trước khi có sự cố xảy ra. 
• Bảo trì tiên đoán: Các dữ liệu về tình trạng máy móc, số lần bảo trì, các công việc được thực hiện trong mỗi lần bảo trì,… sẽ được thu thập và phân tích nhằm dự đoán về thời điểm thiết bị có thể xảy ra lỗi, đồng thời hỗ trợ xây dựng kế hoạch bảo trì tổng thể, cho phép doanh nghiệp chủ động hơn trong hoạt động bảo trì hệ thống.

Bảo trì tiên đoán – Phương pháp phân tích hồng ngoại

Bảo trì cải tiến là hình thức bảo trì nhằm thiết kế lại một số bộ phận nhưng không làm thay đổi chức năng ban đầu của thiết bị. Mục tiêu của bảo trì cải tiến có thể là giảm tiêu thụ năng lượng, tăng tuổi thọ của linh kiện, tăng hiệu suất sản xuất,…

Bảo trì chính xác là một phương pháp bảo trì đòi hỏi các kỹ thuật viên phải có chuyên môn cao để đo lường, kiểm tra và phát hiện các sai sót nhỏ nhất trong quá trình vận hành của thiết bị, điều chỉnh để đưa thiết bị về mức độ chính xác cao nhất có thể. Từ đó đảm bảo hiệu suất và độ chính xác của thiết bị.

2. Bảo trì không có kế hoạch

• Bảo trì phục hồi: Hình thức bảo trì được thực hiện sau khi xảy ra sự cố, hỏng hóc. Mục đích của hoạt động bảo trì này là khắc phục sự cố tức thời để đưa máy móc trở lại hoạt động bình thường. 
• Bảo trì khẩn cấp: Bảo trì được thực hiện khi thiết bị gặp sự cố nghiêm trọng và cần sửa chữa lập tức để đảm bảo an toàn và tiếp tục sản xuất. 

Quy trình bảo trì hệ thống thiết bị công nghiệp

Quy trình bảo trì thiết bị công nghiệp gồm 4 bước sau:

• Lập kế hoạch

Lập kế hoạch bảo trì bảo dưỡng máy móc, thiết bị định kỳ. Bước này bao gồm việc hệ thống lại danh sách và ghi chép thời gian bảo trì theo quy định của nhà sản xuất; lên kế hoạch bảo trì và bảo dưỡng theo thời gian, tên thiết bị, vị trí đặt, loại máy móc, nội dung thực hiện, đơn vị thực hiện, người giám sát.

• Làm đề xuất thực hiện

 Sau khi xác nhận hư hỏng của thiết bị, mức độ, tính khẩn cấp, bộ phận bảo trì sẽ làm đề xuất bảo trì và bảo dưỡng theo biểu mẫu, đính kèm kế hoạch bảo trì – bảo dưỡng và gửi đề xuất sang phòng hành chính nhân sự.

• Tiến hành bảo trì và bảo dưỡng

Sau khi các bộ phận xác nhận, hoạt động bảo trì – bảo dưỡng sẽ được tiến hành bằng cách liên hệ nhà cung cấp hoặc bố trí nhân viên thực hiện. Toàn bộ quá trình bảo trì, bảo dưỡng cần phải được đảm bảo thực hiện đúng tiến độ theo nhu cầu.

• Kiểm tra và nghiệm thu

Tiến hành giám sát quá trình bảo trì, bảo dưỡng trang thiết bị máy móc, lập biên bản nghiệm thu và ghi nhận kết quả, đảm bảo máy móc thiết bị hoạt động ổn định sau quá trình bảo trì

3S MES hỗ trợ hoạt động bảo trì hệ thống công nghiệp như thế nào?

3S MES là hệ thống điều hành và thực thi sản xuất thông minh được thiết kế bởi ITG Technology. Ngoài khả năng quản lý sản xuất, quản lý kho thông minh, quản lý chất lượng và quản lý hiệu suất thiết bị tổng thể (OEE), hệ thống 3S MES còn hỗ trợ phân hệ quản lý thiết bị và bảo trì bảo dưỡng. Phân hệ này cho phép số hóa toàn bộ thông tin thiết bị; giám sát trạng thái thiết bị theo thời gian thực và thiết lập quy trình cảnh báo, xử lý sự cố, quy trình bảo trì, bảo dưỡng và thay thế phụ tùng.

Điều này cho phép quản lý bảo trì và kỹ thuật viên có thể theo dõi các hoạt động bảo trì,sửa chữa cũng như chủ động lên kế hoạch cho các hoạt động này một cách hiệu quả hơn.

3S MES hỗ trợ quản lý bảo trì

Với sự trợ giúp của module quản lý thiết bị và bảo trì bảo dưỡng nằm trong hệ thống 3S MES, doanh nghiệp có thể:

• Số hóa hồ sơ thiết bị: Các thông tin chi tiết về thiết bị (các thông số kỹ thuật, chỉ dẫn bảo trì, theo dõi quá trình sửa chữa,…) được số hóa để có thể theo dõi từ các thiết bị IoT và hệ thống quản lý sản xuất.
• Giám sát trạng thái thiết bị theo thời gian thực: Hệ thống giúp theo dõi trạng thái hoạt động của thiết bị liên tục theo thời gian thực và thông báo các sự cố gây dừng máy làm gián đoạn sản xuất.
• Quản lý dữ liệu về sự cố và sửa chữa: Hệ thống 3S MES có thể lưu trữ thông tin về lịch sử các sự cố và hoạt động sửa chữa trước đây. Điều này giúp kỹ thuật viên có thể tìm kiếm thông tin về các sự cố trước đó để tìm ra vị trí lỗi nhanh chóng hơn.
• Thiết lập quy trình cảnh báo và xử lý sự cố thiết bị: Hệ thống hỗ trợ người dùng thiết lập phương thức cảnh báo và quy trình xử lý sự cố khi thiết bị xảy ra hỏng hóc.
• Thiết lập quy trình bảo trì, bảo dưỡng, thay thế phụ tùng: Hệ thống cho phép thiết lập quy trình và tự động lên kế hoạch bảo trì, bảo dưỡng, thay thế phụ tùng khi đến hạn.

Có thể nói, bảo trì công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất tại các đơn vị công nghiệp, tạo điều kiện cho máy móc hoạt động trong trạng thái tốt nhất. Các doanh nghiệp cần xây dựng  kế hoạch bảo trì tài sản, thiết bị, máy móc một cách kỹ lượng để tối ưu hóa sản xuất nhằm đạt được những mục tiêu đã được đề ra. Để được chuyên gia của ITG tư vấn các giải pháp bảo trì công nghiệp phù hợp, liên hệ ngay số hotline 092.6886.855