Chuyển đổi xanh là gì? 4 Chiến lược giúp doanh nghiệp chuyển đổi xanh hiệu quả

Trong bối cảnh xu hướng phát triển bền vững đang trở thành mối quan tâm chung của tổ chức trên toàn cầu, chuyển đổi xanh trở thành một trong những ưu tiên chiến lược đối với các doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất. Vậy chuyển đổi xanh là gì?, vì sao cần thực hiện và làm thế nào để thực thi hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Chuyển đổi xanh là gì?

Chuyển đổi xanh (Green Transformation) là quá trình tái cấu trúc toàn diện mô hình kinh doanh của doanh nghiệp theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường. Mục tiêu chính của chuyển đổi xanh là giúp các doanh nghiệp giảm thiểu phát thải carbon, tiết kiệm năng lượng và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên.

Chuyển đổi xanh là gì?

Về cơ bản, chuyển đổi xanh bao gồm ba trụ cột chính:

1. Chuyển đổi năng lượng: Thay thế nguồn năng lượng hóa thạch bằng năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió, thủy điện). Đồng thời, nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng bằng cách áp dụng công nghệ hiện đại và tối ưu hóa quy trình.
2. Chuyển đổi quy trình sản xuất: Điều chỉnh quá trình sản xuất, thiết kế sản phẩm, chuỗi cung ứng để giảm lãng phí và chất thải; tái chế và tái sử dụng nguyên vật liệu. Triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn thay vì mô hình tuyến tính truyền thống (sản xuất – tiêu dùng – thải bỏ).
3. Chuyển đổi văn hóa doanh nghiệp: Thay đổi văn hóa doanh nghiệp, đào tạo và nâng cao nhận thức của nhân viên về các vấn đề liên quan đến môi trường, tích hợp các tiêu chí ESG vào mọi hoạt động của tổ chức.

Xem thêm: ESG là gì? 6 Giai đoạn để triển khai tiêu chuẩn ESG hiệu quả

Phân biệt chuyển đổi xanh, phát triển xanh và kinh tế xanh

Nói cách khác, Kinh tế xanh là mục tiêu chung. Phát triển xanh là tầm nhìn. Chuyển đổi xanh chính là hành động thực tiễn mà doanh nghiệp cần thực hiện để biến tầm nhìn đó thành hiện thực.

Lợi ích của chuyển đổi xanh

Thực hiện chuyển đổi xanh – Green Transformation không phải là gánh nặng chi phí mà là một khoản đầu tư chiến lược, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật mà chuyển đổi xanh mang lại:

3 Lợi ích nổi bật của chuyển đổi xanh

Gia tăng năng lực cạnh tranh

Các tập đoàn toàn cầu thường tìm đến nhà cung cấp đáp ứng tiêu chuẩn ESG. Vì vậy, việc  áp dụng chuyển đổi xanh trong hoạt động sản xuất, kinh doanh sẽ là lợi thế cạnh tranh lớn giúp doanh nghiệp được đánh giá cao hơn, trở thành đối tác được ưu tiên trong chuỗi giá trị. Đây là cơ hội để doanh nghiệp gia tăng thị phần, mở rộng tệp khách hàng mới và cải thiện doanh thu.

Tối ưu chi phí vận hành

Chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành ở nhiều khía cạnh:

• Việc chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo giúp doanh nghiệp tránh được biến động về giá năng lượng hóa thạch.
• Doanh nghiệp chuyển đổi xanh có thể tối ưu việc sử dụng năng lượng, nguyên vật liệu, nâng cao hiệu suất và giảm phế liệu.
• Giảm thiểu chi phí xử lý chất thải và tuân thủ quy định pháp luật về môi trường do quy trình sản xuất sạch hơn, ít gây ô nhiễm hơn.

Thu hút vốn đầu tư

Doanh nghiệp có cam kết về chuyển đổi xanh sẽ dễ dàng thu hút vốn đầu tư và tiếp cận các khoản hỗ trợ tài chính từ tổ chức quốc tế. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng được hưởng thêm nhiều lợi ích từ các chính sách, ưu đãi của Chính phủ khi triển khai sản xuất xanh.

Hiện Việt Nam có khoảng 2.166 doanh nghiệp sản xuất  đang nằm trong diện tiêu thụ năng lượng trọng điểm, việc giảm thiểu sử dụng năng lượng và bảo vệ môi trường không còn là xu hướng mà là yêu cầu bắt buộc. Nhằm giúp doanh nghiệp duy trì hiệu quả sản xuất và kiểm soát năng lượng hiệu quả, ITG đã biên soạn Ebook “Quản lý năng lượng hiệu quả trong sản xuất công nghiệp – Bí quyết giúp giảm phát thải và điện năng tiêu thụ”. TẢI EBOOK TẠI ĐÂY!

3 Yếu tố chính quyết định quá trình chuyển đổi xanh của doanh nghiệp

Để quá trình chuyển đổi xanh diễn ra hiệu quả và tạo ra giá trị thực sự, doanh nghiệp cần tập trung vào ba yếu tố chính:

Các yếu tố chính tác động đến quá trình chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp

Yếu tố 1: Chiến lược và cam kết của ban lãnh đạo

Chuyển đổi xanh không thể thành công nếu chỉ dừng lại ở sáng kiến của một phòng ban riêng lẻ hay chiến dịch ngắn hạn. Một trong những yếu tố quyết định sự thành công của quá trình chuyển đổi xanh là sự quyết tâm và tầm nhìn từ ban lãnh đạo doanh nghiệp.

Do vậy, các nhà lãnh đạo cần đặt mục tiêu chuyển đổi xanh là trọng tâm trong chiến lược phát triển dài hạn của doanh nghiệp. Từ đó, xây dựng chính sách và phân bổ nguồn lực hợp lý. Bên cạnh đó, lãnh đạo cũng cần cụ thể hóa các mục tiêu đã đặt ra thành những KPI có thể đo lường được để theo dõi kết quả.

Một cam kết mạnh mẽ từ trên xuống không chỉ tạo động lực cho toàn bộ tổ chức mà còn truyền tải thông điệp rõ ràng đến đối tác, nhà đầu tư và khách hàng rằng doanh nghiệp nghiêm túc với mục tiêu phát triển bền vững.

Yếu tố 2: Đầu tư công nghệ và công cụ quản lý

Công nghệ chính là “đòn bẩy” để quá trình chuyển đổi xanh diễn ra chóng, hiệu quả hơn. Doanh nghiệp muốn tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải hay sử dụng nguyên liệu hiệu quả đều cần các công cụ hỗ trợ đo lường, giám sát, phân tích dữ liệu chính xác. Dữ liệu được thu thập và phân tích khoa học là cơ sở để doanh nghiệp đưa ra các quyết định tối ưu hóa kịp thời, từ đó cải thiện hiệu suất sử dụng tài nguyên và quản lý các rủi ro về môi trường. Đây cũng là nền tảng để doanh nghiệp báo cáo minh bạch các chỉ số ESG, đáp ứng yêu cầu của các đối tác quốc tế trong chuỗi cung ứng.

Chẳng hạn, với phần mềm giám sát năng lượng EMS, doanh nghiệp có thể theo dõi liên tục mức tiêu thụ điện, khí, nước theo thời gian thực, từ đó, phát hiện các điểm lãng phí để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo việc sử dụng năng lượng luôn ở mức hiệu quả nhất.

Yếu tố 3: Đưa tính bền vững vào văn hóa doanh nghiệp

Chiến lược chuyển đổi xanh doanh nghiệp chỉ thực sự đạt hiệu quả khi trở thành một phần trong “ADN của tổ chức”. Điều này đòi hỏi lãnh đạo phải xây dựng văn hóa “xanh” từ những điều nhỏ nhất như: Khuyến khích phân loại và tái chế rác thải tại nơi làm việc, sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng, ưu tiên nhà cung cấp có cam kết bền vững,…

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần thường xuyên tổ chức các buổi đào tạo, giúp nhân viên hiểu rõ chuyển đổi xanh là gì và nhận thức rõ ràng vai trò, nhiệm vụ của mình trong mục tiêu chung.

Giải pháp giúp doanh nghiệp chuyển đổi xanh hiệu quả

Dưới đây là các giải pháp giúp doanh nghiệp sản xuất triển khai chuyển đổi xanh hiệu quả. Mỗi giải pháp cần được điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tế và chiến lược riêng của từng doanh nghiệp:

Tối ưu hóa năng lượng bằng công nghệ quản lý thông minh

Đối với doanh nghiệp sản xuất, năng lượng luôn chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí vận hành. Do đó, việc tối ưu hóa năng lượng không chỉ là nhiệm vụ bảo vệ môi trường mà còn mang lại giá trị kinh tế trực tiếp. Doanh nghiệp có thể sử dụng các hệ thống hỗ trợ như phần mềm EMS để tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng trong nhà máy.

Dashboard quản lý năng lượng và môi trường trên phần mềm EMS của ITG

Là đơn vị cung cấp các giải pháp quản lý sản xuất hàng đầu Việt Nam. Phần mềm EMS của ITG Technology, một trong những hệ thống quản lý năng lượng và môi trường nổi bật nhất trên thị trường hiện nay có thể giúp doanh nghiệp theo dõi, đo lường, phân tích và tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng trong nhà máy theo thời gian thực. Với việc sử dụng EMS, các dữ liệu điện, hơi, khí nén,… đều được thu thập tự động thông qua cảm biến IoT và hiển thị trực quan trên dashboard quản trị. Nhờ đó, nhà quản lý có thể dễ dàng phát hiện các khu vực tiêu tốn năng lượng bất thường, điều chỉnh lịch sản xuất hoặc bảo trì thiết bị hợp lý để giảm lãng phí.

Sử dụng nguồn năng lượng tái tạo và vật liệu bền vững

Một trong những giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh hiệu quả là sử dụng năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió, năng lượng sinh khối,…) thay vì năng lượng hóa thạch để giảm thiểu phát thải carbon. Song song đó, doanh nghiệp có thể xem xét chuyển sang sử dụng các nguyên liệu bền vững, thân thiện với môi trường và có khả năng tái chế cao để đáp ứng tiêu chuẩn sản xuất xanh.

Tái cấu trúc quy trình sản xuất và chuỗi cung ứng

Chuyển đổi xanh không chỉ dừng lại ở việc sử dụng năng lượng sạch hay vật liệu bền vững mà còn ở cách doanh nghiệp thiết kế, tổ chức, vận hành quy trình sản xuất và chuỗi cung ứng.

Doanh nghiệp có thể bắt đầu bằng việc tái thiết lại quy trình sản xuất, kết hợp với sử dụng các phương pháp quản lý tiên tiến như: Lean Manufacturing, 5S, Kaizen,… để loại bỏ các bước dư thừa, giảm lãng phí tài nguyên và gia tăng hiệu suất. Sau đó, mở rộng phạm vi thực hiện các yếu tố của chuyển đổi xanh ra toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nhà cung cấp nguyên liệu đến đối tác vận chuyển và phân phối.

Khi quy trình sản xuất được tinh gọn và áp dụng hiệu quả lên toàn bộ chuỗi giá trị, doanh nghiệp không chỉ giảm thiểu chi phí mà còn tăng khả năng đáp ứng tiêu chuẩn ESG từ các đối tác toàn cầu.

Đầu tư trang thiết bị hiện đại

Hiện đại hóa trang thiết bị và dây chuyền sản xuất là giải pháp chiến lược được nhiều doanh nghiệp lớn áp dụng khi muốn chuyển đổi xanh. Bằng cách đầu tư thiết bị tiên tiến, có hiệu suất cao hơn thay thế cho máy móc cũ, lỗi thời, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên (năng lượng, nước, nguyên vật liệu) và giảm thiểu chất thải, khí thải phát sinh trong quá trình sản xuất. Việc ứng dụng công nghệ hiện đại kết hợp với việc nâng cao chất lượng của nhân sự chính là động lực thúc đẩy quy trình chuyển đổi xanh trong sản xuất đạt hiệu quả tốt nhất.

Những xu hướng chuyển đổi xanh nổi bật tại một số ngành

Ngành sản xuất

Sản xuất là một trong những lĩnh vực có lượng phát thải lớn nhất, đồng thời cũng là lĩnh vực mà chuyển đổi xanh diễn ra mạnh mẽ nhất. Doanh nghiệp sản xuất đang dần thay thế dây chuyền truyền thống bằng công nghệ tự động hóa, IoT và các hệ thống quản lý thông minh như MES, EMS để kiểm soát tiêu thụ năng lượng, giảm hao phí và tối ưu quy trình sản xuất.

Xu hướng chuyển đổi xanh trong ngành sản xuất

Nhiều doanh nghiệp sản xuất hiện nay cũng đã bắt đầu triển khai hệ thống điện mặt trời, lắp đặt trên các mái nhà trong nhà máy để đáp ứng mục tiêu giảm chi phí vận hành và đáp ứng tiêu chuẩn của chuyển đổi xanh trong sản xuất.

Ngoài ra, các mô hình như nhà máy thông minh xanh (Green Smart Factory) hay kinh tế tuần hoàn trong sản xuất cũng đang được đẩy mạnh, thể hiện rõ nỗ lực vừa nâng cao năng suất, vừa giảm thiểu tác động tới môi trường của các doanh nghiệp sản xuất.

Ngành giao thông

Trong lĩnh vực giao thông, chuyển đổi xanh đang tập trung vào giảm phát thải CO₂ và thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng các nguồn năng lượng sạch. Xu hướng nổi bật là phát triển phương tiện điện (EV), xe hybrid và hạ tầng trạm sạc thông minh.

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp như VinFast, Thaco hay các hãng logistics lớn đang tiên phong đầu tư phát triển xe điện nhằm giảm dấu chân carbon trong chuỗi vận chuyển. Bên cạnh đó, chuyển đổi xanh trong giao thông không chỉ dừng ở phương tiện mà còn mở rộng sang quản lý logistics xanh, tối ưu tuyến đường và sử dụng phần mềm phân tích dữ liệu để tiết kiệm nhiên liệu. Việc áp dụng các giải pháp quản lý đội xe theo thời gian thực cũng giúp doanh nghiệp kiểm soát hiệu quả hơn lượng khí thải, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững quốc gia.

Ngành nông nghiệp

Ngành nông nghiệp chiếm tỷ lệ lớn trong nền kinh tế Việt Nam, đồng thời là lĩnh vực chịu ảnh hưởng mạnh từ biến đổi khí hậu. Do đó, xu hướng nông nghiệp xanh đang được đẩy mạnh thông qua việc ứng dụng công nghệ và mô hình canh tác thân thiện với môi trường.

Tại một số hợp tác xã, các giải pháp nông nghiệp chính xác (Precision Agriculture) sử dụng cảm biến, thiết bị IoT đang được ứng dụng mạnh mẽ nhằm giúp nông dân tối ưu hóa việc sử dụng nước tưới tiêu, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, từ đó, giảm phát thải nhà kính.

Song song, việc chuyển đổi sang nông nghiệp hữu cơ, tái chế phụ phẩm nông nghiệp làm năng lượng sinh học hoặc phân bón vi sinh cũng đang được nhiều doanh nghiệp triển khai. Ở quy mô lớn hơn, các tập đoàn nông nghiệp đã bắt đầu áp dụng chuỗi cung ứng xanh, truy xuất nguồn gốc điện tử và chứng nhận bền vững để đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu.

Hiểu rõ chuyển đổi xanh là gì, các yếu tố chính thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn được giải pháp và hướng đi phù hợp nhất để xây dựng mô hình phát triển bền vững. Hy vọng những chia sẻ ở trên của ITG đã cung cấp những kiến thức hữu ích hỗ trợ doanh nghiệp trên hành trình hướng đến chuyển đổi xanh thành công.

Xem thêm thông tin tại:

• Facebook: https://www.facebook.com/itgtechnology.vn
• Youtube: https://www.youtube.com/c/ITGTechnology