Các bước triển khai hệ thống MES cho doanh nghiệp sản xuất

Để xây dựng nhà máy thông minh, bên cạnh các điều kiện như trang thiết bị tiên tiến và nguồn lực nhân sự trình độ cao, đơn vị sản xuất cần xây dựng một nền tảng hệ thống công nghệ thông tin (Information Technology) có thể kết nối giữa con người và máy móc. Trong đó triển khai hệ thống MES nhằm tối ưu công tác quản trị ở các doanh nghiệp sản xuất theo xu thế của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

1. Tại sao doanh nghiệp sản xuất không thể thiếu hệ thống MES?

Là một hệ thống thông tin tích hợp, MES đóng vai trò là trung tâm điều hành toàn bộ quá trình sản xuất, giám sát tiến độ sản xuất của nhà máy theo thời gian thực. Trên cơ sở các đo đạc, phân tích, thống kê, hệ thống MES cũng giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu suất làm việc trên từng công đoạn sản xuất, từng thiết bị, máy móc và từng cá nhân trên dây chuyền, từ đó giúp nâng cao hiệu quả, tối ưu chi phí.

Đọc thêm: Mục tiêu triển khai hệ thống MES trong sản xuất

MES đóng vai trò là trung tâm điều hành toàn bộ quá trình sản xuất, giám sát chất lượng, tiến độ sản xuất của nhà máy tại thời gian thực.

Tùy cách tiếp cận của mỗi nhà cung cấp mà các phần mềm MES lại có một bộ tính năng khác nhau. Tuy nhiên, về cơ bản, hệ thống vẫn phải xây dựng dựa trên các nền tảng: Hỗ trợ điều hành và quản trị sản xuất. Vậy nên, các chức năng chính thường thấy của hệ thống MES bao gồm:

• Quản lý năng lực sản xuất: Khai báo và quản lý năng lực sản xuất cho từng nhà máy, khu vực sản xuất, chi tiết từng dây truyền hoặc máy sản xuất theo thời gian làm việc.
• Quản lý lệnh sản xuất và Work order: Kế thừa bản kế hoạch sản xuất được hoạch định bởi ERP để tổng hợp thành các yêu cầu công việc cụ thể.
• Lập lịch sản xuất: Căn cứ vào lệnh sản xuất, Hệ thống hỗ trợ xếp lịch sản xuất và phân phối hợp lý các yêu cầu sản xuất cho các dây chuyền hoặc máy sản xuất để tối ưu hóa nguồn lực hiện có và thể hiện trực quan trên sơ đồ gantt.
• Hoạch định quy trình sản xuất (BOP): Thiết lập hệ thống quy trình sản xuất tiêu chuẩn giúp nhà sản xuất thống nhất trình tự vận hành, thời gian xử lý hoạt động cũng như cung cấp hướng dẫn sản xuất chi tiết cho từng sản phẩm.
• Theo dõi, giám sát sản xuất theo thời gian thực: thực hiện kiểm tra, giám sát theo thời gian thực quá trình sản xuất và truyền dữ liệu tức thời lên hệ thống điều khiển trung tâm.
• Quản lý các công đoạn sản xuất: dữ liệu về quá trình vận hành sản xuất sẽ được thu thập, lưu trữ, tổng hợp và biểu diễn theo dạng bảng biểu trực quan.

Ngoài ra, trong thời kì 4.0 ngày nay, phần mềm MES nên trang bị thêm tính năng tích hợp với các hệ thống giao tiếp trong công nghiệp theo chuẩn quốc tế như IIoT, SCADA để thu thập dữ liệu vận hành sản xuất dễ dàng và chính xác hơn.

2. Các bước triển khai hệ thống MES cho doanh nghiệp sản xuất

Dưới đây là 7 bước triển khai MES giúp doanh nghiệp lựa chọn và xác định đơn vị thực hiện phù hợp với nguồn lực và mục tiêu phát triển:

Quy trình triển khai hệ thống MES

2.1. Xác định mục tiêu cần đạt được khi thực hiện dự án

Trước khi bắt tay vào triển khai dự án, doanh nghiệp cần xác định rõ ràng và cụ thể mục tiêu cần đạt được sau khi triển khai dự án này là gì? Xác định mục tiêu luôn là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng.

Hãy chia nhỏ mục tiêu, vừa dễ cho bạn thực hiện hơn, vừa giúp ích cho việc đánh giá và dự đoán kết quả. Doanh nghiệp sẽ phải luôn bám sát mục tiêu đó trong quá trình thực hiện. Việc xác định mục tiêu cũng là căn cứ quan trọng để lựa chọn được nhà cung cấp phù hợp.

2.2. Chuẩn bị cho dự án MES

Để đảm bảo triển khai hệ thống quản lý sản xuất MES thành công, bước đầu tiên doanh nghiệp cần làm là lập kế hoạch thực hiện cho dự án. Nhiệm vụ lập kế hoạch cơ bản bao gồm: Chọn thành viên nhóm dự án, thiết lập phạm vi, xác định phương pháp triển khai dự án và thiết lập khung thời gian,…

1. Xây dựng đội ngũ nhân sự phụ trách: Việc thành lập đội dự án và chọn người quản trị dự án để phụ trách quá trình triển khai hệ thống MES là điều cần thiết. Nhân sự được lựa chọn vào đội dự án cần là những người có uy tín trong tổ chức và hiểu biết sâu sắc về các vấn đề tồn tại trong doanh nghiệp và có năng lực chuyên môn vững vàng. Trong đó, nên chọn ra một cá nhân chịu trách nhiệm cuối cùng cho việc tối ưu hóa các hệ thống quản lý sản xuất, người này có thể là người phụ trách sản xuất, hoặc CIO của doanh nghiệp.
2. Xác định mô hình: Trong giai đoạn này, hãy tham khảo mô hình ứng dụng thành công của các doanh nghiệp cùng lĩnh vực đồng thời theo dõi sự phát triển của công nghệ để tìm ra mô hình phù hợp nhất cho doanh nghiệp của mình.
3. Đánh giá các quy trình sản xuất: Kiểm tra cấu trúc các quy trình và hệ thống sản xuất cốt lõi để xác định những thiếu sót có thể giải quyết khi ứng dụng công nghệ hỗ trợ quản lý sản xuất.

2.3. Lựa chọn nhà cung cấp giải pháp MES phù hợp

Hệ thống MES được lựa chọn phải đáp ứng những tiêu chí sau:

• Cải thiện quy trình và chất lượng sản xuất
• Giảm bớt nhân sự trong nhà máy
• Hỗ trợ quy trình sản xuất ngắn hơn
• Tích hợp với các hệ thống sẵn có của doanh nghiệp ví dụ như hệ thống ERP.

Nên nhớ rằng, không có nhà cung cấp tốt nhất chỉ có nhà cung cấp phù hợp nhất. Nhà cung cấp phù hợp sẽ giúp quá trình chuyển đổi hệ thống của doanh nghiệp diễn ra suôn sẻ. Khi lựa chọn bất kỳ nhà cung cấp giải pháp và tư vấn, việc đánh giá nên được thực hiện dựa trên một loạt các tiêu chuẩn được định sẵn.

Chi phí triển khai MES tuy quan trọng nhưng không nên là ưu tiên hàng đầu, bởi vì nếu doanh nghiệp quá để tâm tới chi phí mà xem nhẹ tính phù hợp, khả năng mở rộng các tính năng và các dịch vụ chăm sóc khách hàng của nhà cung cấp thì rất có thể dẫn đến sự thất bại của dự án.

ITG là đơn vị triển khai MES uy tín được nhiều doanh nghiệp sản xuất lớn tại Việt Nam lựa chọn

Bạn có thể cân nhắc thêm những câu hỏi sau để thiết lập tiêu chuẩn đánh giá nhà cung cấp cho phù hợp:

• Nhà cung cấp và tư vấn giải pháp MES cho doanh nghiệp có cung cấp được những case study cụ thể về những dự án thực hiện thành công trước đây của họ?
• Uy tín kinh nghiệm triển khai của đơn vị triển khai hệ thống MES?
• Có xác nhận của những đơn vị cùng ngành triển khai hệ thống MES từ đơn vị đó.
• Giải pháp có phù hợp với mô hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bạn?

Khâu lựa chọn quan trọng này nên được cân nhắc kỹ lưỡng giữa các thành viên thuộc nhóm dự án và ban quản lý, mọi ý kiến và thắc mắc từ mọi thành viên trong doanh nghiệp cũng phải được cất nhắc kỹ càng.

Xem thêm: Các tiêu chí đánh giá nhà cung cấp hệ thống MES trong sản xuất

2.4. Khảo sát nhà máy

Trước khi vào thiết kế và lập trình hệ thống MES, nhà cung cấp phần mềm cần cần khảo sát chi tiết quy trình hoạt động của nhà máy để xác định bài toán đưa ra bao gồm: Các máy/ dây chuyền sản xuất có hệ thống thu thập dữ liệu (SCADA) có thể chuẩn hóa dữ liệu để chuyển đến hệ thống MES được hay không? Nếu là những dây chuyền cũ thì làm thế nào để kết nối máy và hệ thống phần mềm? Cần bổ sung thêm hệ thống CNTT gì tại nhà máy?

2.5. Phân tích thiết kế hệ thống

Sau khi nhận yêu cầu đề bài từ phía khách hàng, nhà cung cấp sẽ xác định phạm vi, mục tiêu và các ràng buộc của dự án. Quá trình này bao gồm việc xây dựng tài liệu URD, phân tích lập trình, mô hình hóa hệ thống và chỉnh sửa phần mềm. 

2.6. Cài đặt, đào tạo

Chìa khóa cho việc tối đa giá trị có được từ phần mềm chính là sự phù hợp của hệ thống với nhu cầu người sử dụng thông qua đào tạo cùng với thực hành để tăng thêm tính trực quan, kết hợp các khía cạnh về nhu cầu của người sử dụng hệ thống.

Việc đào tạo nên theo dụng phương pháp “train the trainer”, nghĩa là đối tác triển khai sẽ đào tạo cho đội ngũ Key Users của doanh nghiệp để thực hiện thành thạo trên hệ thống và nhận bàn giao hệ thống, sau đó đội ngũ này sẽ đào tạo lại cho người dùng cuối (End Users) là toàn bộ nhân sự của công ty.

Phương pháp train the trainer giúp cho người dùng chính (Key Users) kiểm soát tốt hệ thống và sẽ làm chủ hệ thống khi đưa vào vận hành chính thức, người dùng chính sẽ đào tạo và hướng dẫn cho người mới khi có thay đổi bổ sung nhân sự.

Đọc thêm: Tầm quan trọng của quản trị doanh nghiệp sản xuất trong nhà máy hiệu quả

2.7. Golive, nghiệm thu dự án, vận hành thực tế

Golive sẽ được thực hiện ngay sau giai đoạn UAT (User Acceptance Test). Đây là một giai đoạn cực kỳ quan trọng để đưa hệ thống MES vào chạy thực tế. Nếu những bước triển khai ban đầu và thử nghiệm thành công, doanh nghiệp sẽ tiến hành nghiệm thu và đưa phần mềm vào vận hành và quản lý các hoạt động sản xuất – kinh doanh.

Sau một thời gian sử dụng doanh nghiệp có thể thấy được những kết quả tốt hơn trong quá trình hoạt động của mình. Doanh nghiệp sẽ vừa hoạt động vừa bắt đầu hướng tới những giải pháp hỗ trợ để tăng thêm tính hiệu quả mà hệ thống quản lý đang mang lại. Đây là giai đoạn mà nhiều người cho rằng đã thành công ít nhiều…

3. Đâu là đơn vị triển khai MES chất lượng?

3.1. Các tiêu chí doanh nghiệp cần cân nhắc khi đánh giá đơn vị triển khai MES

Trong hành trình số hóa sản xuất hiện đại, việc lựa chọn đúng đối tác triển khai hệ thống MES có ý nghĩa sống còn với thành công của dự án. Qua nhiều năm đồng hành cùng các doanh nghiệp sản xuất, chúng tôi đã đúc kết được những tiêu chí quan trọng sau đây.

Kinh nghiệm triển khai thực tế sâu rộng và am hiểu know-how các ngành sản xuất

Kinh nghiệm thực tế cho thấy, những đơn vị triển khai xuất sắc thường có hiểu biết sâu rộng về môi trường sản xuất. Họ không chỉ nắm vững lý thuyết mà còn thấu hiểu từng góc cạnh của quy trình vận hành. Khi làm việc với các chuyên gia như vậy, doanh nghiệp sẽ nhận được những tư vấn sát thực tế, tránh được những sai lầm đáng tiếc trong quá trình triển khai.

Đội ngũ kỹ sư có chứng chỉ quốc tế không chỉ đơn thuần là một yêu cầu về mặt hình thức. Họ chính là những người nắm vững các tiêu chuẩn công nghiệp, có khả năng áp dụng những thực hành tốt nhất (best practices) vào môi trường đặc thù của từng doanh nghiệp.

Ngoài ra, khi làm việc, hãy hỏi đơn vị cung cấp về các dự án họ đã triển khai thành công, đặc biệt trong lĩnh vực của bạn. Chắc chắn lúc này bạn sẽ có đánh giá chính xác hơn về năng lực đối tác.

Tính linh hoạt của giải pháp MES

Mỗi doanh nghiệp sản xuất đều có những đặc thù riêng, đòi hỏi giải pháp MES phải có khả năng thích ứng cao. Một hệ thống tốt cần phải:

• Khả năng tùy chỉnh giải pháp theo quy trình sản xuất hiện tại
• Tích hợp tốt với các hệ thống có sẵn như ERP, WMS, SCADA…
• Sẵn sàng mở rộng khi doanh nghiệp phát triển

Hỗ trợ sau triển khai và dịch vụ khách hàng

Quá trình vận hành MES là một hành trình dài, đòi hỏi sự hỗ trợ liên tục từ nhà cung cấp. Những điểm cần đặc biệt chú ý bao gồm:

• Chương trình đào tạo chi tiết cho người dùng cuối
• Dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật 24/7
• Chính sách bảo hành, bảo trì rõ ràng
• Cam kết hỗ trợ kịp thời, nâng cấp và cập nhật thường xuyên.

Giá trị đầu tư và uy tín thương hiệu

Khi đầu tư vào một hệ thống MES, doanh nghiệp không chỉ mua một phần mềm mà còn lựa chọn một đối tác phát triển. Nhà cung cấp uy tín sẽ:

• Cung cấp phân tích ROI chi tiết và thực tế
• Có portfolio dự án ấn tượng với những khách hàng tương tự
• Duy trì mối quan hệ đối tác với các tập đoàn công nghệ hàng đầu
• Sở hữu đội ngũ chuyên gia tận tâm, giàu kinh nghiệm

Có thể nói, việc lựa chọn đúng đối tác triển khai MES không chỉ đơn thuần là một quyết định kinh doanh. Đây là bước đi chiến lược, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số. Khi các yếu tố trên được cân nhắc kỹ lưỡng, con đường chuyển đổi số sẽ trở nên thuận lợi và hiệu quả hơn rất nhiều.

3.2 ITG được đánh giá là một trong những nhà cung cấp hàng đầu trong lĩnh vực với sản phẩm 3S MES

3S MES là hệ thống điều hành thực thi sản xuất do Công ty Cổ phần Công nghệ ITG cung cấp. Đây là đơn vị CNTT có hơn 15 năm kinh nghiệm triển khai thành công hệ thống phần mềm quản trị cho các các doanh nghiệp sản xuất trong đó có nhiều doanh nghiệp trong top VNR 500 và các doanh nghiệp FDI.

Lợi ích khi triển khai hệ thống 3S MES

3S MES là một giải pháp hỗ trợ Quản lý hoạt động sản xuất toàn diện góp phần số hóa hoàn toàn các hoạt động sản xuất. 3S MES cung cấp khả năng hiển thị từ đầu đến cuối hoạt động sản xuất, cho phép các lãnh đạo: xác định các khu vực cần cải thiện trong cả thiết kế sản phẩm và quy trình sản xuất liên quan, đồng thời thực hiện các điều chỉnh hoạt động cần thiết để sản xuất trơn tru và hiệu quả hơn.

Điểm đặc biệt nhất của phần mềm 3S MES là khả năng kết nối dữ liệu với thiết bị IIoT hoặc SCADA và hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp ERP.

Với kinh nghiệm nhiều năm hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết các vấn đề trong sản xuất, ITG hiểu rằng, mỗi ngành, mỗi doanh nghiệp sản xuất đều có các vấn đề đặc thù riêng. Vì vậy, 3S MES là hệ thống quản trị điều hành sản xuất tùy biến, có thể biến đổi linh hoạt để phù hợp với đặc thù sản xuất của từng doanh nghiệp. 3S MES phù hợp với nhiều lĩnh vực, từ: sản xuất lắp ráp điện tử, linh kiện, cơ khí chế tạo, sản xuất bao bì, tới dược phẩm, thực phẩm,…

Không chỉ là đơn vị phát triển phần mềm, ITG đóng vai trò là một nhà tư vấn chuyển đổi số cho doanh nghiệp sản xuất. Trước khi xây dựng hệ thống MES, ITG sẽ có đội ngũ khảo sát quy trình và yêu cầu quản trị thực tế tại doanh nghiệp sau đó đưa ra những tư vấn về cải tiến quy trình kinh doanh và tư vấn thiết kế giải pháp phần mềm phù hợp nhất với doanh nghiệp.

ITG chỉ nhận tư vấn và triển khai số lượng dự án giới hạn trong một năm, để đảm bảo dự án được tư vấn tốt nhất và triển khai thành công đến cùng cho khách hàng.

Trở thành doanh nghiệp dẫn đầu trong lĩnh vực sản xuất với 3S MES
- Chuyển đổi số hoạt động sản xuất với 5 module lõi: quản lý sản xuất, quản lý kho thông minh, quản lý chất lượng, quản lý thiết bị và bảo trì bảo dưỡng, OEE
- Giải quyết các bài toán cốt lõi trong sản xuất nhờ tích hợp các tính năng vượt trội: 3S SPS, 7 QC Tool, Smart-KPI
- Dễ dàng kết nối với các hệ thống sẵn có của doanh nghiệp: ERP, IoT…
- Thiết kế phù hợp với mô hình sản xuất Việt Nam và chi tiết theo đặc thù ngành

Nhận tư vấn 1:1

4. FAQs: Những câu hỏi thường gặp khi triển khai hệ thống MES

Kết luận:

Triển khai MES là một bước tiến quan trọng trên con đường chuyển đổi số của doanh nghiệp. Hi vọng những thông tin trên từ ITG có thể giúp doanh nghiệp bước đầu định hình kế hoạch triển khai phần mềm MES cho doanh nghiệp của mình. Trong quá trình tìm hiểu về hệ thống MES nếu cần tư vấn giải đáp, hãy liên hệ với đội ngũ chuyên gia của chúng tôi qua số Hotline: 092.6886.855. Chúng tôi luôn sẵn lòng giải đáp các vấn đề của bạn.