SOA THẾ CHỖ ERP

Có hai quan điểm về kiến trúc hướng dịch vụ (SOA), một cho rằng SOA sẽ thay ứng dụng hệ thống phần mềm quản trị doanh nghiệp ERP, đằng khắc lại cho rằng không. Tuy nhiên nhìn vào những thông tin, sự kiện đã diễn ra trong những năm gần đây cho thấy SOA đang được tiếp sức để trở thành “người hùng” mới trong doanh nghiệp.

Tại sao?

Oracle, SAP là 2 công ty toàn cầu cung cấp về giải pháp phần mềm ERP cho doanh nghiệp thể loại từ vừa trở lên và những định hướng của họ luôn là trọng tâm của những báo cáo về xu hướng ứng dụng CNTT trong doanh nghiệp. Họ đã loan báo rằng sẽ hiện thực SOA trong thế hệ sản phẩm tiếp theo của mình. SAP công bố 500 dịch vụ đã sẵn sàng trong SAP NetWeaver and mySAP Business Suite, Oracle thì đầu tư mạnh tay vào SOA. Không đứng ngoài cuộc, IBM nói họ đã đầu tư hàng tỉ usd vào SOA, Microsoft thì âm thầm phát triển kiến trúc dịch vụ của mình từ năm 2002 bằng con bài chiến lược .NET framework.

Hơn 20 năm ra đời và phát triển mã nguồn mở đã làm không ít đại gia phần mềm phải đau đầu. Chẳng hạn như, thập niên 90 Linux cũng đã làm cho Microsoft phải thay đổi rất nhiều trong toàn bộ định hướng chiến lược phát triển sản phẩm của họ. Và sự ảnh hưởng của mã nguồn mở cũng đã lan sang các ứng dụng trong doanh nghiệp như như SugarCRM, Tiny ERP, Compiere. Chắc chắn Oracle hay SAP không vui về điều này, và cách họ làm là phải cho ra một sản phẩm vượt bậc về công nghệ, họ đã tin tưởng SOA.

Giải pháp phần mềm quản trị doanh nghiệp ERP ra đời và phát triển ở thập niên 90, cũng là thời đại của phương pháp phát triển ứng dụng dự trên đối tượng và phân lớp. Nhu cầu của doanh nghiệp sẽ được được phân tích thành những chức năng đồng sử dụng tối đa những gì đã làm. Cách tiếp cận này đã giúp cho nhà phát triển thành công trong cá ứng dụng đơn, vừa và nhỏ. Đối với một ứng dụng thuộc quy mô cực lớn, phân tán nhiều nơi thì mô hình lập trình và công nghệ trong giai đoạn này không thể giúp giải pháp phần mềm ERP đảm bảo được khả năng tương tác giữa các công nghệ bằng con đường ngắn nhất.

Sự xuất hiện ngôn ngữ truyền tải dữ liệu XML, kéo theo những công nghệ mới làm thay đổi phương thức xây dựng phần mềm ứng dụng. Dữ liệu của các hệ thống trao đổi dễ dàng hơn, chức năng trong một chương trình trở thành khái niệm dịch vụ, quan trọng hơn nó không bị cột chặt vào bất kỳ nền công nghệ nào. Theo báo cáo của Gartner, công ty nghiên cứu thị trường CNTT, vào năm 2010 hơn 80% công ty phần mềm sẽ thiết kế ứng dụng của họ theo SOA và 60% DN triển khai SOA, đồng thời hơn 65% ứng dụng của người dùng “biến thành” nguồn cung cấp dịch vụ.

Gần như một quy luật trong nghành công nghiệp phần mềm, cứ độ một thập kỷ tư duy lập trình lại thay đổi, kéo theo quy trình sản xuất phần mềm cũng thay đổi. Không phải một vài công ty phần mềm đưa ra khái niệm phần mềm là dịch vụ để tạo khác biệt cho marketing mà đó như một “lý thuyết mới” cho cả nghành. Những ý kiến bênh vực cho SOA sẽ không thay thế giải pháp ERP đều đến từ sự phản biện của nhà cung cấp, thực chất họ đang đi nước đôi, lên tiếng bảo vệ sản phẩm phần mềm ERP của mình nhưng đồng thời triển khai những ứng dụng dựa trên dịch vụ.

Doanh nghiệp Việt Nam và “SOA phía trước”

Sau một năm vào WTO, đã có hơn 1000 doanh nghiệp nước ngoài thành lập ở Việt Nam và đó là một trong những dấu hiệu cho sự cạnh tranh sắp tới. Bên cạnh nhưng thách thức về vốn, kinh nghiệm hay nhân lực cao cấp, có lẽ một thách thức khác đang tồn tại nhưng lại không được nhắc tới nhiều đó là kiến trúc hệ thống thông tin trong doanh nghiệp Việt Nam.

Sang Việt Nam, các công ty nước ngoài không ít công ty trực thuộc những tập đoàn có tiếng trên thế giới. Đương nhiên họ cũng đem theo hệ thống thông tin từ công ty mẹ. So với doanh nghiệp Việt Nam họ đã qua “thử sai” và trong giai đoạn khai thác những lợi thế từ kiến trúc CNTT đem lại.

Trong khi đó các doanh nghiệp Việt Nam đang trong giai đoạn đầu tư CNTT, và giải pháp phần mềm ERP là cái đích ngắm. Đến cuối 2007, vẫn chưa có con số chính thức số lượng doanh nghiệp Việt Nam ứng dụng thành công hệ thống ERP và số lượng đang triển khai thì ngày một tăng. Chính những hứa hẹn của giải pháp ERP là để kiểm soát được thông tin tức thới, đánh giá khả năng đáp ứng nhu của doanh nghiệp khi có những kế hoạch, dự định mới như thế nào… Tuy nhiên, con đường đi tới mục tiêu đó lại xuất hiện những “cạm bẫy” bất ngờ!

Trước hết là xu hướng SOA. Mục tiêu của SOA và ERP giống nhau, cả 2 đều muốn hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng được kiểm soát toàn bộ thông tin đang diễn ra trong quy trình doanh nghiệp, đó có thể là thông tin về nhà cung ứng, khách hàng, đối tác, tài chánh, ngân hàng… ở môt thời điểm bất kỳ.

Kiến trúc ERP mà doanh nghiệp Việt Nam đang nhắm tới đã bộc lộ khuyết điểm so với SOA là ở khả năng xoay sở khi quy trình, định hướng tổng thể của doanh nghiệp thay đổi. Nếu trong ERP hiện thực hóa các quy trình doanh nghiệp thành một chức năng tích hợp vào hệ thống chính, khó tháo rời và mất nhiều thời gian để cập nhật, bổ sung quy trình. Thì SOA lại được ví như mảnh lắp ghép Lego có thể tháo lắp để tạo thành những kiến trúc đặc thù một nhu cầu nào đó. Quy trình doanh nghiệp trong giải pháp phần mềm ERP bị đóng chặt trong ứng dụng, ngược lại dịch vụ trong SOA là quy trình doanh nghiệp được tự do để có thể tận dụng ở nhiều nơi hay ở mục đích khác nhau.

Cách đây 2 năm, khi chưa vào WTO, để triển khai phần mềm ERP công ty buộc phải chuẩn hóa những việc làm trong doanh nghiệp của mình thành những quy trình cụ thể, có mô tả đầu vào, đầu tra, những ai liên quan tới quy trình đó… những thông tin này được cụ thể hóa thành những chức năng trong ERP. Có lẽ lúc đó sự cạnh tranh từ đối thủ chưa rõ ràng và động lực để cấu trúc lại DN cũng chưa mạnh nên đã không ít doanh nghiệp Việt Nam triển khai phần mềm ERP không thành công bởi quy trình hoạt động thực và ERP là hai thực tế khác!

Một năm vào WTO, các công ty nước ngoài ngày một nhiều, doanh nghiệp Việt Nam biết họ là những đối thủ chuyên nghiệp từ những nước phát triển nên khoảng cách giữa quy trình thực tế và chức năng trên ERP ngày một ngắn đi. Và cũng chính áp lực chuẩn hóa và đối thủ trước mắt ở thời điểm hội nhập không lâu lại che đi một rủi ro khác trong hệ thống phần mềm ERP của doanh nghiệp. Đó là quy trình đang chuẩn hóa chưa trải qua thời gian để trở thành những thành phần ổn định cho giải pháp ERP. Chẳng hạn như quy trình trong phần mềm ERP đang triển khai sẽ ra sao khi 3 năm tiếp theo doanh nghiệp có nhu cầu mua lại các nhà phân phối. Tính ổn định trong quy trình doanh nghiệp Việt Nam chưa được chứng minh chắc chắn sẽ tạo ra một giải pháp ERP cũng không chắc chắn và khó đảm bảo được nhu cầu ở tương lai, chưa kể chi phí cho một giải pháp ERP cũng lên đến vài triệu USD

Ngay lúc này cho rằng doanh nghiệp Việt Nam đừng nhắm vào ERP nữa mà hãy nghĩ tới SOA có lẽ sẽ không thuyết phục bởi chính SOA cũng chưa chứng mình được thành công Việt Nam. Nhưng có một cách tiếp cận SOA trong thời điểm này là những quy trình được chuẩn hóa và trở thành chức năng cho phần mềm ERP cũng là dịch vụ. Như thế, doanh nghiệp đã tranh được rủi ro đang “núp” trong ERP và một cái hay khác của SOA là nó không phủ định hết những gì đã tạo ra để có ERP, SOA sẽ sử dụng lại chúng. SOA không phải là một sản phẩm như ERP mà là một phương pháp để tái cấu hạ tầng thông tin của doanh nghiệp.

(Theo pcworld.com.vn)