Hệ thống điều hành sản xuất là gì? Sự khác biệt giữa MES và ERP

Hệ thống điều hành sản xuất – Manufacturing Execution System (MES) là một hệ thống phần mềm quản lý sản xuất tập trung vào việc giám sát khu vực sản xuất, kiểm soát hậu cần, theo dõi lịch sử và quản lý chất lượng sản phẩm theo thời gian thực.

1. Các chức năng của hệ thống điều hành sản xuất MES

MES không chỉ hoạt động như một trung tâm thông tin kết nối các hệ thống khác nhau trong doanh nghiệp (ERP, QMS, EAM, SCM, và Tự động hóa), mà còn quản lý và tối ưu hóa các hoạt động, quá trình sản xuất của nhà máy.

Mục tiêu của MES là đảm bảo thực hiện hiệu quả các hoạt động sản xuất và cải thiện sản lượng sản xuất

Mục tiêu chính của hệ thống điều hành sản xuất MES là đảm bảo thực hiện hiệu quả các hoạt động sản xuất và cải thiện sản lượng trong hoạt động sản xuất.

MES giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu đó bằng cách theo dõi và thu thập dữ liệu chính xác theo thời gian thực về vòng đời sản xuất hoàn chỉnh, bắt đầu bằng việc phát hành đơn hàng cho đến giai đoạn thành phẩm. Đồng thời, hệ thống cũng thu thập dữ liệu về sản phẩm, hiệu suất, truy xuất nguồn gốc, quản lý nguyên liệu và các hoạt động khác của nhà máy; giúp ban lãnh đạo ra quyết định chính xác hơn.

Và để có thể làm được tất cả những điều này, hệ thống MES cần được trang bị các chức năng mạnh mẽ gồm:

• Thiết lập lịch trình sản xuất
• Quản trị sản phẩm
• Quản trị hoạt động sản xuất theo thời gian thực bao gồm
• Quản lý chất lượng
• Quản lý truy xuất nguồn gốc
• Phân tích hiệu suất (OEE)
• Thiết lập kế hoạch bảo trì

Tìm hiểu thêm: Chi tiết các chức năng cốt lõi của MES

2. Lợi ích của hệ thống điều hành sản xuất trong nhà máy

Hệ thống điều hành sản xuất MES tạo ra một quy trình quản lý sản xuất hoàn hảo, nhận phản hồi và yêu cầu phản ứng trong thời gian thực, cung cấp thông tin tại một nguồn duy nhất; từ đó giúp doanh nghiệp:

• Giám sát các hoạt động sản xuất trong các nhà máy ở các thời điểm khác nhau theo thời gian thực
• Loại bỏ lỗi của con người trong sản xuất bằng cách cung cấp kiểm tra dữ liệu chất lượng theo thời gian thực, giám sát sản lượng, thực thi tự động các thông số kỹ thuật và quy tắc kinh doanh, và truy xuất nguồn gốc, lô, thiết bị hoặc đơn vị sản xuất – tất cả đều dẫn đến sản phẩm được cải thiện và chất lượng quá trình, và năng suất cao hơn.
• Loại bỏ việc nhập liệu thủ công lệnh sản xuất: Hỗ trợ sản xuất không cần giấy tờ, giúp giảm phế liệu.
• Cung cấp sự linh hoạt để mô hình hóa và thay đổi các quy trình phức tạp và thực thi chúng ngay lập tức.
• Cung cấp phản hồi thời gian thực cần thiết để nhanh chóng xác định và giải quyết các vấn đề để cải tiến quy trình và sản phẩm liên tục và tối ưu hóa quy trình sản xuất.

3. Khác biệt giữa MES và ERP

ERP (Enterprise Resource Planning) là hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp, cho phép quản trị toàn bộ các quy trình cốt lõi của tổ chức trên một nền tảng duy nhất. Còn MES (Manufacturing Execution System) là hệ thống điều hành và thực thi điều hành sản xuất – một hệ thống thông tin kết nối, giám sát và kiểm soát các hệ thống sản xuất và luồng dữ liệu phức tạp tại nhà máy.

So sánh ERP và MES

Các tổ chức sản xuất lớn thường sử dụng phần mềm ERP để quản lý các phòng ban và hoạt động kinh doanh như: Mua hàng, bán hàng, quản lý hàng về, hàng xuất, quản lý dòng tiền ra vào,… Tuy nhiên, ERP lại hạn chế trong việc quản lý vận hành sản xuất một cách chuyên sâu và chi tiết. Đây vốn là những chức năng được xử lý bởi hệ thống MES.

Hệ thống điều hành sản xuất MES mang đến cái nhìn toàn diện và sâu sắc về hoạt động sản xuất của nhà máy. Các hoạt động như lên lịch cho máy móc, đo lường hiệu suất thiết bịquản lý chất lượng sản xuất, truy xuất nguồn gốc lỗi hỏng… tất cả đều được xử lý bởi phần mềm MES. Sau đó MES cung cấp cho ERP các thông tin cần thiết, từ mức độ sản xuất, nguyên vật liệu hay phế liệu,… nhằm cung cấp kịp thời dữ liệu về hệ thống chung nhất phục vụ doanh nghiệp phân tích và theo dõi. Tích hợp MES và ERP tăng khả năng chính xác của dự báo giúp các công ty giảm hàng tồn kho bằng cách tránh sản xuất thừa.

Hiểu đơn giản, hệ thống MES là sự hỗ trợ cho ERP. ERP biết tại sao còn MES giải quyết những vấn đề. Đó là một sự cộng sinh thiết yếu. MES là một yếu tố quan trọng trong quản lý sản xuất của hệ thống ERP. Sự kết hợp giữa MES và ERP cho phép doanh nghiệp của bạn tận dụng năng lực cốt lõi của công nghệ, từ đó cải thiện tổng thể quy trình sản xuất. Đây chính là yếu tố quan trọng nhất để xây dựng nhà máy thông minh.

Để hiểu rõ hơn về sự khác nhau giữa MES và ERP, bạn có thể xem bảng so sánh chức năng của 2 hệ thống dưới đây:

Theo như các chức năng được phân tích từ bảng trên thì ERP và MES thực hiện các chức năng khác nhau trong một doanh nghiệp sản xuất, và không thể thay thế được nhau. Chức năng điển hình của ERP là quản lý, lập kế hoạch chiến lược doanh nghiệp. Hệ thống MES thực hiện chức năng kết nối máy móc thiết bị và thực hiện điều hành sản xuất.

4. Tại sao kết hợp MES và phần mềm ERP là tiền đề cho nhà máy thông minh?

Trong mô hình nhà máy thông minh, MES được coi là một hệ thống trung gian giữa các hệ thống: ERP (Enterprise Resource Planning – hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp) và hệ thống SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition – Hệ thống giám sát điều khiển và thu thập dữ liệu).

Ứng dụng ERP và MES là xu thế tất yếu để hiện đại hóa nhà máy sản xuất

Việc tích hợp hai hệ thống ERP và MES cho phép doanh nghiệp của bạn tận dụng năng lực cốt lõi của công nghệ để tối ưu hoạt động sản xuất và kinh doanh đáp ứng các yêu cầu của doanh nghiệp về Q – C – D (Quality – Chất lượng, Cost – Chi phí, Delivery – Tiến độ). Bên cạnh đó nó mang lại những lợi ích bao gồm:

• Tăng cường khả năng dự báo: Giữ quá nhiều hoặc quá ít hàng tồn kho có thể gây tốn kém. Sự chậm trễ trong lịch giao hàng, lịch sản xuất có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp. Nhất quán là chìa khóa khi nói đến dự báo nhu cầu. Hệ thống ERP / MES tích hợp cho phép phần mềm ERP chuyển tiếp những thay đổi về nhu cầu trực tiếp đến việc lập kế hoạch sản xuất. Điều này làm cho khối lượng sản xuất đáp ứng tốt hơn nhu cầu và cuối cùng điều chỉnh kỳ vọng gần hơn với dự báo.
• Tăng khả năng truy xuất dữ liệu: Khi phần mềm ERP và MES được tích hợp, dữ liệu từ quá trình bán hàng mua hàng và tài chính được tích hợp với dữ liệu từ quá trình sản xuất, chẳng hạn như lập lịch sản xuất, quản lý quy trình sản xuất, quản lý chất lượng. Điều này dẫn đến khả năng truy xuất nguồn gốc từ đầu vào đến đầu ra. Khi sản phẩm phát sinh vấn đề thì phần mềm có khả năng truy nguyên từng lô hàng từ quy trình sản xuất lỗi từ đâu từ đó giải quyết nhanh chóng các vấn đề của khách hàng.
• Loại bỏ các đơn đặt hàng gấp: Đơn đặt hàng gấp là một rủi ro lớn mà các nhà quản lý chuỗi cung ứng đôi khi phải gánh chịu. Trong các giao dịch đặt hàng gấp, việc tạo đơn đặt hàng và giao hàng của khách hàng buộc phải diễn ra trong thời gian hữu hạn. Tích hợp MES và ERP đảm bảo kết hợp thời gian sản xuất nhanh hơn trên nhà xưởng, từ đó đáp ứng các đơn đặt hàng và giao hàng gấp nhanh gọn, chính xác.
• Sản phẩm chất lượng tốt hơn: MES tự động thu thập dữ liệu, phát hiện lỗi và báo cáo về hệ thống ERP với trình tự chặt chẽ. Ngoài ra, MES và ERP khi tìm thấy sản phẩm bị lỗi, sẽ trả lại cho nhà cung cấp, giảm nguy cơ thu hồi sản phẩm và cải thiện chất lượng tổng thể.
• Tăng năng suất: Quản lý máy móc thông minh tại nhà xưởng, đảm bảo sản xuất hiệu quả và tinh gọn hơn bằng cách lập kế hoạch chính xác số lượng hàng hóa cần thiết. Điều này giúp bộ phận quản trị doanh nghiệp nắm bắt thông tin dưới nhà máy kịp thời. Từ đó tăng năng suất và đảm bảo thời gian hoạt động tối ưu, thúc đẩy sự phát triển trong tương lai và hiện tại của doanh nghiệp.

Việc ứng dụng hệ thống điều hành sản xuất là xu thế tất yếu đối với các nhà máy hiện đại. ITG là nhà cung cấp giải pháp MES và đã triển khai ứng dụng thành công cho các nhà máy vừa và lớn tại Việt Nam. Để nhận được tư vấn và demo về phần mềm 3S MES hãy liên hệ với chuyên gia tư vấn giải pháp của chúng tôi: 092.6886.855